Periodontologia jest działem stomatologii, zajmującym się chorobami przyzębia, czyli schorzeniami tkanek miękkich i twardych, otaczających zęby.

Jakie są najczęstsze choroby przyzębia?

Dwie powszechne choroby przyzębia to zapalenie dziąseł (gingivitis) i zapalenie przyzębia (periodontitis). Zapalenie dziąseł jest procesem charakteryzującym się ich zaczerwienieniem i krwawieniem, które może występować przy szczotkowaniu zębów lub pojawiać się samoistnie.

Proces zapalny dziąseł jest stanem chorobowym odwracalnym. Choroba przyzębia rozwija się zawsze z zapalenia dziąsła i dotyczy głębiej położonych tkanek. Zniszczenie tkanki łącznej i kości zębodołowej prowadzi do powstania tzw. kieszeni przyzębnych. Utrata tkanki skutkuje rozchwianiem zębów.

Co jest przyczyną chorób przyzębia?

Choroby przyzębia są pochodzenia bakteryjnego. Pierwsze objawy powstają w wyniku obecności bakterii płytki nazębnej i dziąsłowej. Bakterie odpowiedzialne za choroby przyzębia są zwykle „mieszkańcami” jamy ustnej, gromadzącymi się w okolicy szyjki zęba w postaci białego nalotu zwanego płytką bakteryjną. Najistotniejszą rolę w powstaniu chorób przyzębia odgrywa płytka bakteryjna, nie można jednak pominąć takich czynników jak: kamień nazębny, wadliwe wypełnienia i uzupełnienia protetyczne. Rozwój i przebieg choroby przyzębia zależny jest od zdolności organizmu do zwalczania infekcji bakteryjnej.

Kiedy zgłosić się do periodontologa?

Jeśli Twoje dziąsła są obrzęknięte i krwawią, odczuwasz niesmak w ustach, masz nieświeży oddech lub zęby uległy rozchwianiu należy umówić wizytę u specjalisty chorób przyzębia, czyli periodontologa.

Jak przebiega wizyta diagnostyczna?

Badanie pacjenta rozpoczyna się od przeprowadzenia ogólnomedycznego wywiadu zdrowotnego.

Zapalenie przyzębia może być wynikiem nie tylko złej higieny jamy ustnej.

Na rozwój periodontopatii wpływają takie choroby jak: białaczka, cukrzyca, hemofilia, HIV, a także ciąża.

Podobne symptomy towarzyszą okresowi dojrzewania, miesiączkowania, przekwitania lub terapii niektórymi lekami, może też występować genetyczna skłonność do chorób przyzębia. W diagnostyce konieczne jest również wykonanie zdjęcia panoramicznego, na zdjęciu rentgenowskim widoczne będą ubytki kostne.

Stopień zaawansowania choroby przyzębia lekarz bada, mierząc głębokość kieszeni przyzębnych. Pomiary te wykonywane są przy użyciu prostego narzędzia, którym jest sonda periodontologiczna. Badanie to ma na celu określenie ubytku kości wokół zęba, czyli ile podparcia kostnego zostało utracone. Ocenie podlega również stan higieny jamy ustnej pacjenta.

Jak przebiega leczenie chorób przyzębia?

Leczenie przyzębia ma powstrzymać stan zapalny wokół tkanek zęba i jeśli to możliwe doprowadzić do regeneracji utraconych struktur. Leczenie chorób przyzębia dzieli się na leczenie zachowawcze i chirurgiczne.

Leczenie zachowawcze rozpoczyna się od usunięcia złogów kamienia nad- i poddziąsłowego.

W pierwszym etapie wykonywany jest zabieg zwany skalingiem, podczas którego dyplomowana higienistka stomatologiczna za pomocą narzędzi ultradźwiękowych usuwa kamień naddziąsłowy. W przypadku obecności kamienia pod poziomem dziąsła konieczne jest przeprowadzenie skalingu głębokiego. Zabieg ten jest wykonywany przez lekarza periodontologa, polega na usunięciu kamienia poddziąsłowego oraz zakażonego cementu z powierzchni korzeni i ich wygładzeniu. Procedura ta wymaga zastosowania ręcznych narzędzi zwanych kiretami, jest bezbolesna, a w jej efekcie dochodzi do spłycenia kieszonek przyzębnych.

Płytkie kieszonki przyzębne mogą być zazwyczaj wyleczone metodami niechirurgicznymi, w stanach bardziej zaawansowanych mogą okazać się konieczne zabiegi chirurgiczne. Najczęstszymi zabiegiem, przeprowadzanym w znieczuleniu miejscowym jest operacja płatowa. Operacja ta polega na odsłonięciu dziąsła i usunięciu tkanki zapalnej z korzenia i kości oraz resztek kamienia, następnie dziąsło zostaje zaszyte. Duże ubytki kostne wymagają często zastosowania techniki sterowanej regeneracji kości (GBR). W metodzie tej w miejscu ubytku kostnego umieszczany jest biomateriał, który ułatwia odbudowanie tkanki kostnej.

Leczenie periodontologiczne nie kończy się w momencie wykonania niezbędnych procedur zachowawczych i chirurgicznych. W całym procesie zwalczania stanów zapalnych przyzębia oraz odtwarzania utraconych tkanek bardzo ważne jest utrzymanie efektów leczenia. Na tym etapie powodzenie całego procesu zależy od pacjenta. Konieczne jest utrzymanie nienagannej higieny jamy ustnej, zgłaszanie się na wizyty kontrolne i higienizacyjne w wyznaczonych terminach. Pacjent jeszcze przed przystąpieniem do leczenia uczy się w jaki sposób prawidłowo oczyszczać jamę ustną. Na wizytach higienizacyjnych zostaje przeprowadzony instruktaż, po to by osoby mające poddać się leczeniu periodontologicznemu mogły samodzielnie dbać o czystość jamy ustnej.

Czym jeszcze zajmuje się periodontolog?

Periodontolog zajmuje się nie tylko chorobami przyzębia, ale i również schorzeniami błony śluzowej jamy ustnej. Wszelkiego rodzaju zmiany takie jak zaczerwienienie, obrzęki, naloty, owrzodzenia, pęcherzyki w obrębi błony śluzowej policzków, warg czy języka stanowią obiekt badań periodontologa. Zmiany w obrazie błony śluzowej mogą również wskazywać na inne zaburzenia ogólnoustrojowe.